Onlangs las ik het boek ‘Brieven aan Miyo’ waarin Martin Bootsma een lans breekt voor het lezen van klassieke werken samen met kinderen. In dezelfde tijd las ik het boek ‘Het laatste jaar’. Dat is zeker geen klassieker, want het is pas in 2023 geschreven en onlangs in het Nederlands vertaald. Het boek verwijst echter veelvuldig naar een al wat ouder boek, ‘De schaduw van Skellig’. Ik had het niet eerder gelezen, maar door het enthousiasme van hoofdpersoon Nate over dit boek, wil ik het ontzettend graag lezen. In een van de laatste brieven aan Miyo benoemt Bootsma ook dit boek, omdat Miyo, zijn stagiaire, het ook aan het lezen is. Hij spreekt erover in lovende termen, wat mijn nieuwsgierigheid nog groter maakte. Momenteel ligt het boek dus naast me, klaar om gelezen te worden.

Maar eerst nog naar dat ene boek ‘Het laatste jaar’, dat werkelijk waar schitterend is. Het verhaal gaat over Nate die naar groep 8 gaat. Alle jaren van de basisschool heeft hij met zijn beste vriend PS in dezelfde klas gezeten, maar dit jaar worden ze van elkaar gescheiden. Ze beloven beste vrienden te blijven, maar helaas loopt het anders. Nate is eenzaam, maar heeft gelukkig een meester uit duizenden. Nate schrijft, zorgt voor zijn broertjes thuis en bouwt een nieuwe vriendschap op, maar dan gebeurt er iets verschrikkelijks dat zijn hele leven op zijn kop zet.

‘Het laatste jaar’ is volledig in vrije versvorm geschreven. Toen ik begon, dacht ik dat dat pittig zou zijn voor de 10+-doelgroep waarvoor het boek is geschreven. Maar schrijver Matt Goodfellow geeft de lezer ruimte aan dit concept te wennen. Vanaf het begin af aan is het verhaal, ondanks de vorm, goed te volgen. Overigens had een andere manier van schrijven op geen enkele manier bij dit verhaal gepast. Nate is dichter, denkt in woorden en uit zich ook zo: zoals hij is, zo is het boek geschreven.

Het verhaal gaat onder je huid zitten. Ik las het in de avonduren, terwijl ik eigenlijk moest gaan slapen, maar het boek liet me niet los. Zeker niet als het verschrikkelijke gebeurt. Pijn in mijn buik en tranen in mijn ogen, maar ik kon niet stoppen met lezen. Dat komt dus door die taal die zo ontzettend sterk is. Maar het komt ook door de personages die direct de weg naar je hart vinden: Nate, zorgzaam, sterk, maar ook zo kwetsbaar en met zo veel verantwoordelijkheden. Zijn ontwapenend lieve broertje Dylan en meneer Joshua, zijn groep-8 meester. Hij is een meester om van te dromen: hij gelooft in Joshua en is er voor hem, altijd. Het laat zien hoe belangrijk het is dat er iemand op de wereld is die in je gelooft.

‘Het laatste jaar’ is een van de meest indrukwekkende boeken die ik gelezen heb. Het laat zien hoe je overeind kunt blijven staan ook al lijkt alles verloren te zijn. Of zoals meneer Joshua zegt:

‘Ja, Nate, je bent nu even verdwaald,

maar alleen bepaalde mensen zien die duisternis

en begrijpen

dat juist dat donker

je de weg naar het licht wijst.’

Ik eindig deze bespreking met een citaat uit het boek dat laat zien hoe dit verhaal vol schoonheid zit:

‘In de ochtend hou ik een hoopje sneeuw in mijn handen

en kijk hoe het begint te smelten

het is alsof het tegen me praat.

Me iets wil leren.

Wat was dat woord ook alweer dat meneer Joshua steeds gebruikt?

O ja…                   Vergankelijkheid

Soms zijn dingen zo mooi dat je niks anders kan doen dan van het moment genieten

en gewoon accepteert dat ze zo weer weg zijn.’

En zo is het.

Schrijver: Matt Goodfellow
Illustrator: Joe Todd-Stanton
Uitgeverij: Volt