Dat snapt toch een kind, dame. Zodra je daar bent, wordt daar hier. En hier wordt weer daar. Leert u dat niet aan uw klasjes?

In sommige boeken heb je passages die je aanspreken, in andere boeken heb je passages die je in je hart sluit. Je weet dat het waar is, op het moment dat je het leest. Bovenstaand fragment komt uit ‘Krekel’ van Annet Schaap en geeft een klein deel van een gesprek weer tussen schipper Berg en juffrouw Amalia. Het gaat over het verlangen van schipper Berg om daar te zijn wanneer hij hier is en dat daar altijd hier wordt als je er eenmaal bent, waarop weer een nieuw verlangen volgt. Op dat moment van lezen snapte ik schipper Berg volledig. Ik ben altijd op reis naar daar, maar kom nooit aan. Als ik bijna denk daar te zijn, zie ik opeens een nieuwe daar achter de horizon verschijnen. Door naar het volgende daar. Wat heeft Annet Schaap dat verlangen, die nood prachtig onder woorden weten te brengen.

Het is niet het enige in dit boek dat prachtig onder woorden is gebracht. ‘Krekel’ gaat over het kleine jongetje Krekel dat zijn hele leven tot nog toe onder zijn grote zus haar vleugels heeft doorgebracht. Als hij geboren wordt, overlijdt zijn moeder en zijn vader kan daar niet mee omgaan. Hij doet net of zijn zoon niet bestaat, maar Eliza, zijn oudere zus, leert hoe ze voor hem moet zorgen. Krekel heeft nog vijf oudere broers, maar volgens zijn stiefmoeder zijn zij verdronken op zee. Daar gelooft Eliza niets van. Ze is dan ook vastberaden ze te vinden en neemt Krekel mee op weg naar de Witte Kliffen. Het is echter een reis vol obstakels. Toch is Eliza geenszins van plan op te geven.

De kracht van Annet Schaap is dat zij in enkele pennenstreken een volledig karakter weet neer te zetten. Na enkele zinnen voel je je vertrouwd met welk personage dan ook en leef je mee met degene die vanuit zijn of haar perspectief vertelt. Een perspectiefwisseling in het verhaal kost dan ook geen enkele moeite. Door de verschillende perspectieven, die kort zijn en midden in hoofdstukken wisselen, krijg je een gelaagd verhaal dat laat zien dat de wereld niet zwart-wit is, maar dat er vele, vele grijstinten zijn. Zelfs de grootste slechteriken krijgen op een bepaalde manier mededogen door de pen van Schaap.

Hoofdpersoon Krekel is ontroerend in zijn zijn. Kwetsbaar en niet opgewassen tegen de grote wereld. En toch blijkt er in dat kleine ventje een kracht te zitten die zijn weerga niet kent. Hij groeit, wordt zich bewuster van zichzelf en leert zijn vleugels uiteindelijk uit te slaan. Wordt het verhaal in het begin vooral verteld door Eliza, gaandeweg het verhaal verdwijnt haar persoonlijke verhaal steeds meer op de achtergrond en neemt Krekel een grotere rol in.

‘Krekel’ is een boek dat een onuitwisbare indruk op me heeft gemaakt, nog meer dan Lampje. Het is genieten van de taal, die poëtisch, nuchter en humoristisch tegelijkertijd is. Het is genieten van het magische element dat ook in dit verhaal een rol speelt: een indrukwekkend sprookje waarin alles, maar dan ook alles mogelijk is. Het is genieten van het gegeven dat Annet Schaap moeilijke onderwerpen en gebeurtenissen niet uit de weg gaat. Het leven komt zoals het komt, met alles wat daarbij hoort, maar je zal er een weg in moeten vinden. En het is genieten van alle personages die gedurende het verhaal bijna allemaal een ontwikkeling doormaken: zichzelf leren kennen en tot zichzelf komen.

Uiteindelijk ben ik daar aangekomen, aan het eind van het boek. En het vraagt om een terugreis naar het begin of om meer van Annet Schaap, een nieuwe daar. Maakt niet uit of ze er weer acht jaar over doet. Ik kijk er nu al naar uit.

Schrijver en illustrator: Annet Schaap
Uitgeverij: Querido