Ooit las ik eens ergens dat je goede daden niet alleen voor de ander doet, maar ook voor jezelf. Van goede daden uitvoeren ga je je namelijk beter voelen. Zo had ik het nog nooit bekeken, maar toen ik erover na ging denken herkende ik het wel: goed doen doet goed voelen. Dat vond ik lastig, want is het dan nog wel een goede daad?

Van mijn ouders had ik altijd wel geleerd, niet te pronken met hetgeen je doet voor een ander, maar toch vraag ik me ook nu nog af: zou het niet écht goed zijn als je er zelf helemaal geen voordeel van hebt? Maar dat is dus niet mogelijk: geen voordeel hebben. Je gaat je er namelijk altijd, hoe dan ook beter bij voelen. Soms denk ik hier te veel over na en raak ik de weg enigszins kwijt. Misschien is niet nadenken en gewoon doen de beste optie in deze.

In het boek ‘Welkom thuis, chrononauten’, geschreven door Dirk Weber, heeft Barend ook te maken met dit vraagstuk. Het is 1951 en Barend krijgt een baan bij het veilinghuis van meester Rieter. Als hij hoort wat zijn taken zijn, kan hij zijn oren niet geloven. Hij mag door de tijd reizen om verloren gegane kunstwerken te redden van hun ondergang. Dat lijkt in eerste instantie een niet al te gevaarlijke taak te zijn, maar naarmate Barend meer reizen onderneemt, vraagt hij zich af of dat wel daadwerkelijk zo is.

Wat bijzonder is aan dit verhaal, is dat het zich niet in het heden afspeelt. Weber heeft gekozen voor de jaren ’50 en weet het tijdsbeeld bijzonder levendig neer te zetten. Het zorgt voor een heel andere sfeer dan wanneer het verhaal zich nu had afgespeeld en dat past het verhaal goed. Barend kan niet zomaar tijdreizen naar iedere zelfgekozen tijd. Meester Rieter heeft een zeer vernuftig systeem ontdekt met verschillende tijdslussen en weet precies wanneer naar welk jaar gereisd kan worden en daar maakt hij handig gebruik van.

Barend geniet van zijn reizen en van het kennismaken met de verschillende schilders. Hij bewondert hen en hun werk en dat zorgt er tegelijkertijd voor dat hij zich schuldig gaat voelen. De werken die hij veilig moet stellen, zijn alleen de werken die anders verloren zouden zijn gegaan. Meester Rieter zegt hem dan ook dat hij kunst redt, maar voor Barend voelt het niet goed.

Hij voert een innerlijke strijd met zichzelf: is het redden van deze kunst inderdaad een goede daad of wordt dit alleen maar gedaan vanwege de mogelijkheid er geld mee te verdienen? En zelfs als dat zo is, is dat dan erg? De kunstwerken worden namelijk gered. Het is een interessant vraagstuk dat in dit boek onder de aandacht wordt gebracht.

‘Welkom thuis, chrononauten’ is een toegankelijk boek waarin je volop meeleeft met de sympathieke Barend. Dirk Weber weet de reizen van Barend zo levendig neer te zetten dat je soms het idee hebt dat je de reizen samen met hem maakt. Vooral zijn reis naar 1911, naar schilder Willem van Doorn maakt indruk. Het huis waar Van Doorn woont, wordt zo gedetailleerd omschreven, dat je het bijna voor je ziet als in een schilderij.

In dit boek wordt een fictieve wereld neergezet rondom de plek Waesdrecht en de grote schilders die daar door de eeuwen heen hebben gewerkt, maar gek genoeg voelt het geen enkel moment als verzonnen. En dat is misschien ook wel wat dit boek is: een boek over kunst dat een kunstwerk is op zich is.

Schrijver: Dirk Weber
Uitgeverij: Querido