Soms heb ik van die nachten dat het me niet lukt de slaap te vatten. Mijn hoofd zit te vol, mijn lijf is te onrustig en mijn ogen willen niet dicht. Op die momenten kom ik altijd terecht in een vreemd vacuüm: een huis in rust, geluiden die je overdag niet opvallen en de tijd die opeens heel anders lijkt te lopen dan overdag. Ik heb er een hekel aan als het me niet lukt om in slaap te vallen. Niet alleen omdat ik dan weet dat ik de volgende dag brak ben, maar juist omdat je lijkt te bestaan in een ander soort werkelijkheid die niet vertrouwd voelt en dat voelt eenzaam. Een remedie die ertegen bestaat? Het gewoon maar ondergaan en ondertussen een luisterverhaal luisteren om het hoofd enigszins leeg te krijgen. De enige geruststellende gedachte? De dag komt vanzelf.

Vanaf nu kan ik daar nog een gedachte aan toevoegen: ik ben niet de enige die wakker is. Sowieso zijn er natuurlijk hordes mensen wakker. Maar alleen naar mensen kijken, zou wat kortzichtig zijn. Er zijn namelijk ook ongelooflijk veel dieren die doorhalen in de nacht en overdag hun slaap inhalen. Of nee, niet inhalen: ze leven in de nacht en slapen overdag. Had je me voor het lezen van het boek ‘Wij zijn de nacht’ gevraagd welke nachtdieren er zijn, dan had ik er wellicht een stuk of vijf kunnen noemen. Maar ná het lezen van het nieuwe werk van Matthijs Meeuwsen en Paco Vink kan ik er een hele lijst aan toevoegen.

‘Wij zijn de nacht’ is de opvolger van ‘Een slijmzoen voor je oma’ en maakt net zo veel indruk als het eerste boek. Misschien nog wel iets meer, vanwege die prachtige vormgeving: zwarte pagina’s waar de levensechte dieren geïllustreerd door Paco Vink van de pagina’s afspatten. Er is de tekst en er zijn de illustraties en dat is al wat er is in dit boek. Niets anders doet ertoe. En wat heb ik een boel geleerd van alles wat Meeuwsen me vertelt. Met grote regelmaat schudde ik mijn hoofd van ongeloof of trok ik mijn wenkbrauwen op van verbazing. Hetgeen me het meest verwonderde is hoe ingenieus onze natuur wel niet in elkaar zit. Ik las over vogels met een ingebouwd kompas, inktvissen die vriendschappen sluiten met bacteriën en sprinkhanen die transformeren in roofzuchtige beesten zodra ze in contact komen met soortgenoten.

Tijdens het lezen maakt dit boek van alles bij je los. Wat heb ik hard moeten lachen om de woestijnregenkikker die absoluut niet op zijn familie wil lijken. Ik kreeg kippenvel van de wimpermijt die ’s nachts de polonaise loopt over je gezicht. Ik gruwelde van het vingerdier dat een vinger heeft die zo lang is dat hij niet alleen in zijn neus kan peuteren, maar zelfs zijn keel kan bereiken. En natuurlijk genoot ik ook. Met volle teugen van bijvoorbeeld een prachtig geïllustreerd schubdier of een mata mata die zo goed is weergegeven dat ik er de kriebels van kreeg.

Toch is dit boek niet alleen maar genieten. Het is ook een manifest, een oproep aan ons mensen om toch alsjeblieft zuiniger om te gaan met onze planeet en de bewoners ervan. Niet voor niets zijn er steeds meer dieren die in de nacht gaan leven. Dat doen ze, omdat wij ze daartoe brengen in onze honger naar meer en meer.  We brengen witte motten in de war, schubdieren worden onnodig door ons gedood en schildpadden gaan op onnatuurlijke momenten uit het water, omdat het water veel te warm aan het worden is voor hen. Nee, ‘Wij zijn de nacht’ is niet enkel luchtig. En dat doet het boek alleen maar goed: het zorgt voor een diepere laag die ons aan het denken zet. Precies wat nodig is.

Hopelijk komt binnenkort het luisterboek uit van ‘Wij zijn de nacht’. Als ik dan niet kan slapen, luister ik hiernaar en voel ik me vervolgens vast wat minder eenzaam.

Schrijver: Matthijs Meeuwsen
Illustrator: Paco Vink
Uitgeverij: Querido