Applaus voor mijn vinger
Soms mis ik het lesgeven in het voortgezet onderwijs wel eens. Geen dag was hetzelfde en het contact met jongeren was heel vaak gewoon heel leuk en bijzonder. Als docent ervaarde ik met enige regelmaat dat de puberteit helemaal geen makkelijke periode is in het leven: onmogelijke keuzes moeten worden gemaakt, je wilt zelfstandig zijn maar daar ben je ook eigenlijk nog niet volwassen genoeg voor en dan zijn er ook nog eens zo ontzettend veel gevoelens die je altijd voelt. Nee, de puberteit is het tegenovergestelde van saai.
Erik van Os voelt dat heel goed aan. Met zijn bundel ‘Applaus voor mijn vinger’ weet hij tegemoet te komen aan een heel arsenaal van gevoelens die door de lijven van jongeren kunnen razen. Aan alles wordt gedacht: het verliefd zijn op, onzekerheid over je ouders, docenten die van alles van je vragen en grote zussen. Erik van Os schrijft de mooiste gedichten waarin geen onderwerp geschuwd wordt, maar weet alles naar voren te brengen met een bepaalde luchtigheid. Geen enkel gedicht voelt te zwaar. Een mooi voorbeeld daarvan is ‘Oorlog aan tafel’ waarin prachtig metaforisch taalgebruik wordt toegepast:
‘Mijn vader werpt woorden
als bommen over mijn moeder
haar bord. Met alle geweld
kaatst zij zoveel kilte terug dat
zelfs mijn oorlogszuchtige zusje
er stil van wordt.’
Je voelt de spanning in het gedicht. De woede van vader en het stille, maar vlijmscherpe verwijt van moeder en de kinderen die erbij zitten en het allemaal moeten ondergaan.
Ook zit er ontzettend veel humor in de gedichten. Ik heb hardop moeten lachen om het gedicht ‘Zomaar’ waarin het mooiste meisje van de wereld zomaar van haar voetstuk afdondert. Of het gedicht ‘Vriendin’ dat een bewerking is van het gedicht ‘Vriend’ van Toon Hermans. Het weet precies weer te geven hoe vilein sommige vriendinnen kunnen zijn.
De illustraties van Jan Jutte zijn een prachtige aanvulling op de gedichten. Zijn stijl past hij aan op wat het gedicht nodig heeft en daardoor is zijn werk ontzettend veelzijdig en past het qua sfeer en beleving bij de gedichten.
Lees als docent iedere dag of iedere week of wanneer het kan een gedicht voor uit deze bundel. Soms zal er een gesprek ontstaan, soms ook niet. Dat maakt niet uit. Deze bundel is een prachtig instrument om jongeren enthousiast te maken voor poëzie.