Jaarlijks vindt in Utrecht het Internationaal Literatuur Festival Utrecht plaats (ILFU). Onderdeel van dat festival is een verhalenwedstrijd met dit jaar het thema ‘Fictie bij de feiten’. Nadenkend over dat thema kon ik me er geen goede voorstelling van maken. Hoe kun je daar een mooi verhaal over schrijven, zonder dat het een verhandeling wordt van wat feiten en fictie zijn? Hoe breng je feiten en fictie in hemelsnaam samen in één stuk?

Toen ik vanavond het prachtige prentenboek ‘Gered’ van Bette Westera en Mattias de Leeuw herlas, vond ik daar opeens het antwoord op mijn vraag. In dit boek worden feiten en fictie namelijk ingenieus verweven met elkaar. Ondanks dat dieren de hoofdrol spelen in dit verhaal, is de boodschap duidelijk: alleen samen kunnen we klimaatproblemen aanpakken.

Arend wordt geboren en is in eerste instantie ultiem tevreden. Na een tijdje echter, merkt hij dat het helemaal niet zo goed gaat met de aarde waarop hij woont. De ijskappen smelten en het water komt steeds hoger te staan. Arend roept allerlei dieren op om iets te doen aan dit gigantische probleem, maar niemand beweegt met hem mee. Juist op het moment dat Arend denkt dat alles verloren is, blijkt er toch opeens licht te gloren aan de horizon.

Beoordeling

Wat Bette Westera zo prachtig weet te verwoorden zijn de meningen die al die dieren hebben. Fictie ingezet voor feitelijk gedrag dat bij mensen plaatsvindt. Ieder mens probeert zijn eigen zienswijze te verkondigen en als je dat maar hard genoeg roept is het ook gewoon zo. Om dat terug te zien bij die eigenwijze dieren is een prachtige spiegel die Westera ons weet voor te houden. Ik moest vooral grinniken om de struisvogel die haar kop diep in het zand stak:

‘De struis keek even angstig op,

maar stak gerustgesteld haar kop

meteen weer in het hete zand.

‘Geen zee te zien, niks aan de hand.’’

In een poëtisch verhaal voor kinderen weet Bette Westera mij buikpijn te bezorgen. Problemen rond het klimaat zijn er en hoe hard er ook geroepen wordt dat dat heus wel meevalt, dat is niet waar. Als je dit verhaal leest in de hoop te horen te krijgen dat het heus zo erg nog niet is, dan heb je het verkeerde boek voor je. Het is erg en alleen samen kunnen we er het beste van maken. Dat is ook het mooie van dit verhaal: de dieren die het probleem wel inzien, helpen ook de dieren die uiteindelijk dreigen te verzuipen. Polarisatie is tegenwoordig in steeds grotere mate aanwezig, maar we moeten het met elkaar doen.

Door deze recensie denk je misschien dat dit een heel zwaar boek is. Dat is niet zo. Kinderen zullen genieten van het verhaal, van de rijm en van de schitterende illustraties van Mattias de Leeuw. Het kleurgebruik, de prachtige weergave van de dieren en de kleine schitterende details in de afbeeldingen zijn een lust voor het oog. ‘Gered’ geeft een belangrijke les mee aan kleuters over de wereld die steeds warmer wordt en het biedt een opening om daar samen met hen over in gesprek te gaan.