Kijk dan toch!
De afgelopen weken, zo niet maanden, vind ik het een beetje moeilijk om stil te staan. Mijn hoofd loopt over van de ideeën en alles wat ik bedenk wil ik gelijk uitvoeren. Al die mooie plannen, geven me energie, maar tegelijkertijd merk ik dat ik moe begin te worden. Het wordt echter steeds moeilijker om rust te nemen: ik lijk in een sprinter te zitten en vind het lastig uit te stappen. Het is waarschijnlijk hoe veel volwassenen leven: constant klaarstaand voor de volgende gebeurtenis.
In een essay van de hand van Tom Grosfeld dat eerder in Trouw verscheen over het prachtige boek ‘Momo en de tijdspaarders’ wordt geschreven over die tijd die we maar efficiënt blijven gebruiken, zonder stil te staan, zonder te vertragen. Hij schrijft onder meer: ‘Tijd is een object dat zich in stukken laat knippen en productief laat maken. Van elke activiteit of handeling kan wat worden geschraapt. Het leven als rekensom.’ Ondanks alle dingen die ik zo leuk vind om te doen, herken ik bovenstaande omschrijving en herken ik het leven in de zesde versnelling. Ik wil het niet, maar doe er toch aan mee.
Misschien is het daarom ook zo fijn om boeken te lezen en door het lezen even tot rust te komen. Zo ook bij het boek ‘Kijk dan toch’ van Elvis Peeters en Sebastiaan van Doninck. Een pad en een slak treffen elkaar aan de rand van het bos, rondom een oud stuk verrot hout. De slak voorspelt een gebeurtenis, zonder te omschrijven wat die precies inhoudt. De pad wacht vervolgens onrustig op het voltrekken ervan, maar niets van wat er gebeurt is hetgeen de slak bedoelt. Wanneer eindelijk gebeurt wat de slak al die tijd voor ogen heeft, is de pad te geagiteerd om datgene daadwerkelijk waar te kunnen nemen. En makkelijk is het ook helemaal niet: voor datgene wat de slak voor ogen heeft, moet je namelijk vertragen, jezelf kunnen verwonderen en verder helemaal niets.
Hoe treffend is het ongeduld van de pad weergegeven. Ieder gebeuren moet gedefinieerd worden als gebeurtenis, zodat er weer verder gegaan kan worden. Door het uitblijven van wordt de irritatie alleen maar groter. Als lezer werd ik er bijna in meegenomen. Heel even moest ik de neiging onderdrukken niet door te bladeren naar het einde om erachter te komen wat de slak nu precies bedoelde. Net als de pad was ik ook ongeduldig. Maar ik wachtte af en probeerde mee te gaan in het ritme van de slak. En toen het eenmaal zover was, schaamde ik me licht, omdat ik niet zeker weet of ik bij zoiets moois ook wel voldoende stil had gestaan.
Als altijd geniet ik weer van de illustraties van Sebastiaan van Doninck. Zo treffend is de afbeelding waarin de pad in de schaduw zit en de slak volledig door de zon omringd wordt. Van Doninck weet het ongeduld van pad goed te vangen op de verschillende pagina’s: grote ogen en veel verschillende houdingen: constant in beweging. Zo mooi is ook hier weer het kleurgebruik. Het groen van het bos en het oranje van de zon, het is werkelijk een lust voor het oog.
Of de pad echt iets leert van de slak is de vraag. Het is een metafoor voor hoe wij als mens blind zijn voor het mooie en het stille. ‘Kijk dan toch’ laat zien hoe in het kleine het grootse aanwezig kan zijn. En dat is niet alleen voor volwassenen een wijze les, maar ook voor kinderen die soms door al dat aanwezige grote geen aandacht meer hebben voor het andere.
Vanavond liep ik van het huis van mijn moeder naar mijn eigen huis. De zon scheen en ik deed mijn ogen even dicht. Ik haalde diep adem en genoot van dat ene moment. Ik denk dat slak trots op me geweest zou zijn.
Schrijver: Elvis Peeters
Illustrator: Sebastiaan van Doninck
Uitgever: Lannoo