Onze kat heet Pluk en woont al zo’n zes jaar bij ons. Maar het afgelopen jaar woont hij niet écht meer bij ons. Sinds wij verhuisd zijn, kan Pluk namelijk niet zo goed wennen aan zijn nieuwe stekje. We hebben al van alles en nog wat geprobeerd, maar een keer in de zoveel tijd loopt hij naar ons oude huis toe, dat ongeveer een kilometer verderop ligt en brengt de tijd daar door aan de dijk.

Soms gaat hij ook bij wat oude adresjes langs: inbreken bij onze buren met een kattenluikje, hard mauwend bij vrienden van ons die wat verderop wonen. Wij worden dan weer gebeld, halen Pluk op, verwennen hem en laten hem na een tijdje weer naar buiten. En Pluk? Je raadt het al… Tsja, je kunt wel zeggen dat katten vooral gehecht zijn aan hun eigen plek en iets minder aan hun baasje. Want alhoewel Pluk dol is op ons en wij op hem, hebben we tegenwoordig toch iets meer een LAT-relatie met hem.

Zo’n kat, die behoorlijk gehecht was aan zijn baasje, maar vooral aan de plek waar dat baasje woonde, speelt een grote rol in het boek ‘Pamoek’. Sterker nog: het boek is naar hem vernoemd. Pamoek was namelijk de kat van Wessel, de buurman van Orkun. Wessel is alleen overleden en daar heeft Orkun het ontzettend moeilijk mee. Als Pamoek niet kan blijven waar hij nu is, besluit Orkun hem mee te nemen naar het nieuwe huis waar hij gaat wonen. Zijn ouders mogen daar echter helemaal niets van weten. En een kat geheim houden voor je ouders? Dat is nog helemaal niet makkelijk.

Orkun komt naast Franka te wonen. Franka voelt zich naar. Haar ouders zijn gescheiden en Franka heeft moeite met het vertrouwen van vrienden. Contact gaat ze uit de weg en al helemaal met haar vader. De enige plek waar ze zich op haar gemak voelt is in het kattenasiel waar ze filmpjes maakt van zielige katten die een baasje zoeken. Orkun en Franka komen door Pamoek met elkaar in contact, maar die eerste kennismaking (en ook de daaropvolgende) loopt nog helemaal niet zo gesmeerd.

Wat ik zo mooi vond aan het boek dat geschreven is door Cora Sakalli, is dat ze de verschillende culturen waar Orkun en Franka in opgroeien zo goed weet weer te geven. Van beide kanten is er wantrouwen: niet eens zozeer door Orkun en Franka zelf, maar meer door wat hun ouders en andere familieleden hen influisteren. Het is indrukwekkend om te zien hoe een vriendschap tussen beiden zich door het verhaal steeds verder ontwikkeld: verschillen in opvoeding, in cultuur vallen weg op het moment dat je elkaar nodig hebt. En Orkun en Franka? Die hebben elkaar keihard nodig.

Orkun en Franka zijn eilandjes. Want alhoewel Orkun heel veel kan bespreken met zijn beste vriend Arda, kan hij hem niet alles vertellen. Het belangrijkste eigenlijk niet. En ook Franka vertrouwt niemand nadat haar vader zo over allerlei grenzen is gegaan. Ja, ze vertrouwt haar grote nicht Tess, maar het is de vraag of die wel echt luistert naar wat Franka nodig heeft. Je zou het hen gunnen mensen om zich heen te hebben bij wie ze écht hun ei kwijt kunnen.

Het verhaal ontvouwt zich op een natuurlijke manier. Niets voelt gekunsteld en dat is knap voor een verhaal waarin zoveel heftige gebeurtenissen plaatsvinden. Want dat is het echt: Franka heeft namelijk alle reden om haar vader niet meer te willen zien en thuis is het ook al zo mistroostig met een moeder die genoeg heeft aan zichzelf. En ook Orkun moet een verschrikkelijk zwaar schuldgevoel met zich meetorsen, veel te groot voor een jongen van zijn leeftijd. En dan heeft zijn vader ook nog immens grote verwachtingen over hem.

Pamoek is hun katalysator, brengt ze nader tot elkaar. Dat is eerlijk gezegd niet echt Pamoeks verdienste, die doet er niet zo veel moeite voor. Hij moet vooral veel ondergaan. Maar dat betekent niet dat hij geen cruciale sleutelrol heeft, dat heeft ‘ie namelijk wel. Waar Orkun en Franka elkaar anders wellicht uit de weg zouden zijn gegaan, moeten ze nu wel samenwerken. Dat brengt ze tot inzichten over elkaar én over zichzelf die van grote waarde zijn.

Het verhaal heeft me van begin tot einde gegrepen. Groot medelijden voelde ik met Franka en Orkun, die beide nog zo middenin een zware storm zaten waar ze zich geen raad mee wisten. Cora Sakalli heeft die gevoelens, het verdriet en de zwaarte goed weten te vangen in een boek dat wellicht pittig is qua thema, maar geen moment echt te zwaar is om door te lezen.

Schrijver: Cora Sakalli
Uitgeverij: Moon