Vogel is dood
Praten over de dood is iets wat hier in huis met enige regelmaat gebeurt. Soms stellen mijn kinderen vragen over mijn vader en mijn zus en hoe dat was toen zij overleden. Soms is er angst, omdat de kinderen bang zijn voor mogelijk afscheid dat onvermijdelijk een keer gaat komen en soms zijn er gewoon mooie gesprekken. Zo sprak Foske ooit een keer de prachtige woorden: ‘Als ik doodga, zorg ik er gewoon voor dat ik mijn ogen openhoud, dan kan me niets gebeuren’. Rein is er momenteel overigens van overtuigd dat mijn vader en mijn zus onder de grond wonen, nadat ik hem eerder dit jaar meenam naar hun graf.
Of je het nou wilt of niet, de dood is een vast onderdeel van het leven en ondanks dat je het onderwerp soms misschien liever uit de weg wilt gaan, is het denk ik waardevol om het er met je kinderen over te hebben.
Het verhaal ‘Vogel is dood’ kan hierbij misschien helpen. In dit boek overlijdt, zoals de titel al doet vermoeden, een vogel. Zijn soortgenoten nemen ieder op geheel eigen wijze afscheid van hem, waarbij er weliswaar soms vragen gesteld worden over de aanpak, maar waarbij er ook ruimte is voor alle gevoelens die er zijn.
Toen ik met mijn kinderen dit boek las, merkte ik het verschil in beleving. Waar de jongste het een leuk verhaal vond, zonder nog al te veel te begrijpen van de zwaarte van het onderwerp, vond de oudste het verhaal te dichtbij komen, het raakte haar en daarom ging ze het liever uit de weg. En ook dat is goed. Het mag op hun eigen tempo en hun eigen manier.
Wat ik zo ongelooflijk mooi vind aan dit boek, is dat er ondanks het zware en soms ook beladen thema een bepaalde lichtheid in het verhaal zit. Die lichtheid kan soms ook ontstaan in het echte leven als je afscheid moet nemen van iemand. Zo kun je samen met degenen die achterblijven een verbondenheid voelen die de wereld een klein stukje lichter maakt. Of je haalt een herinnering op waar je even verschrikkelijk hard om moet lachen. Of je merkt dat bepaalde vrienden volledig voor je klaarstaan wat ervoor zorgt dat het verpletterende verdriet dat je voelt opeens wat draaglijker wordt.
Wat ‘Vogel is dood’ ook heel mooi laat zien is dat rouwen, afscheid nemen van iemand een persoonlijk proces is waar iedereen op zijn eigen manier invulling aan geeft. Iemand moeten missen bestaat in alle vormen en maten en alles wat daarbinnen gevoeld wordt, mag er zijn. Tiny Fisscher weet dit met een kordate manier van schrijven en zachte humor over te brengen op de lezer.
De illustraties van Herma Starreveld zijn echt van toegevoegde waarde voor dit verhaal. De illustraties zijn open en met zoveel gevoel gemaakt, maar tegelijkertijd zijn de vogels niet al te realistisch, wat ervoor zorgt dat het blijft aanvoelen als een verhaal.
‘Vogel is dood’ las ik met een glimlach op mijn gezicht omdat het soms gewoon grappig was, maar ook omdat het overlijden van vogel zo mooi en treffend is omschreven. Aan het eind van het verhaal schijnt de zon tussen de wolken door. Ook al is vogel er niet meer, hij is nog steeds aanwezig.