Eerder schreef ik dat de boekbesprekingen van deze week soms zwaar konden aanvoelen, maar niet zwaar zouden zijn. Nu merk ik dat ik dat lastig vind. Schrijven over de dood is niet altijd licht en makkelijk. Als ik hier schrijf over de periode na het overlijden van mijn zus, dan klinkt dat zwaar en dat was het in werkelijkheid ook. Ons gezin zoals ik het kende stopte met bestaan. Alle verhoudingen verschoven, opeens was er een gigantisch verdriet aanwezig en iedereen moest zijn eigen weg daarin vinden. Plotseling waren we eilanden en moesten we heel hard werken om weer uit één stuk te bestaan, terwijl we daar eigenlijk de energie niet voor hadden. Nee, verlies bespreken is niet iets wat je licht doet, ook al is de zwaarte van het gemis niet meer aanwezig.

Het boek ‘Voor altijd dichtbij’ van Elvis Peeters, en Yule Hermans is in eerste instantie ook niet licht. Het boek vertelt het verhaal van Yule Hermans zelf. Zij en haar moeder zijn verbonden met elkaar en verbinden iedere avond de sproetjes op hun gezicht aan elkaar, maken er figuren van. Tot de moeder van Yule plotseling overlijdt. Wat rest zijn de gezinsleden die bestaan uit glas, in een huis dat bestaat uit glas. Zo breekbaar. De tijd echter zorgt ervoor dat het verdriet, het gemis een plek krijgt en dat het glas langzaam verdwijnt.

De combinatie van tekst en illustraties zijn zo sterk in dit verhaal. Het beeld van moeder en dochter die iedere avond naar elkaars sproeten zoeken en de daarbij geschreven tekst is prachtig en laat zien hoe sterk de band is tussen hen.

’s Avonds zoeken Yule en mama op elkaars snoet naar sproeten die, als je ze zou verbinden, een figuur vormen, een boot, een banaan, een eekhoorn. Mama volgt met haar vinger de ingebeelde lijnen op Yules gezicht.

Een licht strelen.

Tot Yules ogen dichtvallen.

Zo gaat het, elke dag opnieuw.

Tot plots alles anders wordt.’

Ook later in het verhaal vullen woord en beeld elkaar aan. Als moeder overlijdt en het huis koud achterblijft lees je dat in de tekst en zie je het in de illustraties. Je voelt het.

Ik vond het boek heftig, bijna te heftig om voor te lezen aan mijn kinderen, misschien ook omdat ik het soms confronterend vond. Tegelijkertijd zijn de metaforen zo mooi gekozen. Het glas dat de breekbaarheid van het verlies weergeeft, maar ook de glazen stolpen om de spulletjes van Yules moeder heen die ze overal tegenkomt. Relikwieën waar je opeens zo aan gehecht raakt, omdat het iets is dat op een bepaalde manier nog tastbaar is en het je herinnert aan degene die gemist wordt.

Gelukkig blijft het verhaal niet zwaar. Yule gaat weer naar buiten, komt uit haar huis van glas. Ze speelt en heeft contact. Mooi is het beeld waarop Yule en haar broertjes op haar vaders rug zitten en het huis als een opengemaakte doos voor ze staat. Niet meer gevangen in verdriet, maar weer vrij. Yule en haar gezin vinden een manier om door te gaan, waarbij moeder altijd aanwezig is in een klein huisje op de rug van Yule.  

‘Voor altijd dichtbij’ is wellicht een verhaal over verdriet en gemis, maar tegelijkertijd een verhaal dat troost biedt en het heel zware weer licht laat aanvoelen.