Dat soort vrienden
Als tiener spaarde ik samen met mijn vader alle boeken van Nicci French. Als er weer een nieuw deel uitkwam, kochten we dat gelijk en voegden we hem toe aan onze verzameling. Een terugkerend element in veel boeken was dat de hoofdpersonen veelal vrouwen waren die vaak niet echt goed voor zichzelf zorgden. Waar ik me in die boeken misschien nog wel het meest aan ergerde, was de lege koelkast van de hoofdpersonen: met enige regelmaat werd de inhoud hiervan beschreven en dat was heel vaak niet veel soeps. Als puber die dol was op lekker eten vond ik dat toch echt treurnis ten top. Het zette voor mij gelijk een sfeer neer: het gaf een gevoel van eenzaamheid, maar bovenal een gevoel van niet geworteld zijn.
Ook in ‘Dat soort vrienden’ van Meg Rosoff speelt zo’n lege koelkast een bescheiden, maar toch wel ietwat aanwezige rol. Beth gaat in de zomer van 1983 naar New York City voor een stage bij een krant. Die zomer wordt voor Beth een zomer van eerste keren. Ze huurt een kamer in de nooit slapende stad, samen met de zus van haar beste vriendin. Dat klinkt overigens veel mooier dan het daadwerkelijk is. In werkelijkheid is haar kamergenoot ongeïnteresseerd en is de ruimte waar ze gaat wonen een grauw en vies hol met kakkerlakken en dus ook met een lege koelkast die maar niet gevuld wil worden. Beth sluit op haar stage vriendschap met Edie, een van de andere stagiaires. Ze beleven de zomer samen en krijgen een diepe band met elkaar, totdat op een gegeven moment alles verandert.
Meg Rosoff weet in dit boek de sfeer fantastisch neer te zetten: de groezelige kamer waarin Beth woont, de onbeschrijflijke hitte, het gevoel van je nergens thuisvoelen en het idee dat Beth bijna per ongeluk op de plek is gekomen waar ze nu is. Op de achtergrond leren we dat niet alleen Beth haar bestaan op haar grondvesten schudt, maar ook dat de stad New York zichzelf kwijt is: de ziekte AIDS grijpt keihard om zich heen en boezemt zijn inwoners grote angst in. Het maakt ‘Dat soort vrienden’ tot een indrukwekkende Young Adult waar het fundament bij Beth, maar ook bij de andere personages lijkt te ontbreken. Dat zorgde ervoor dat ik het verhaal las als een verhaal zonder al te veel zonlicht, terwijl de allesoverheersende warmte met grote regelmaat wordt beschreven.
Op de achterkant van het omslag staat beschreven dat dit een elektriserende roman is en ik denk dat dat woord de lading goed weet te dekken. Het is een boek dat onder hoogspanning staat en geen moment verveelt. In sommige gevallen had ik het boek wel een andere richting uit willen duwen, vond ik dat Beth te lauw reageerde op behoorlijk heftige situaties, maar tegelijkertijd past het bij het boek en ook bij Beths zoektocht naar wie ze nu eigenlijk is. Pas naarmate het einde in zicht komt, weet Beth zichzelf meer kleur toe te kennen en valt dat groezelige meer van haar af.
‘Dat soort vrienden’ kan wellicht wat traag zijn op sommige momenten, het is echter een prachtige Young Adult voor jongeren die niet kunnen wachten de wereld te gaan verkennen (of liever lezen over het verkennen van de wereld in plaats van het zelf mee te maken). Het werk van Meg Rosoff is een mooie overstap naar volwassen literatuur door het rijke taalgebruik en de herkenbare thema’s over de overgang van kind zijn naar volwassenheid en alle onzekerheden die dat met zich meebrengt.
Eén gedachte over “Dat soort vrienden”