De schoen van tien miljoen
De laatste tijd hoor ik het ontzettend vaak om me heen. Mensen die hun rekeningen niet meer kunnen betalen vanwege oplopende energierekeningen, duurder wordende boodschappen en een leven dat op zoveel manieren zijn tol eist van mensen die het al niet makkelijk hebben in onze maatschappij. Veel vaker voel en zie ik scheefgroei.
Een term die hiervoor ook wel wordt gebruikt is het mattheuseffect. Het is een verwijzing naar een vers uit de bijbel waarin het volgende staat: ‘Want wie heeft, dien zal gegeven worden, en hij zal overvloediglijk hebben; maar wie niet heeft, van dien zal genomen worden, ook dat hij heeft (Matteüs 13:12). Die verschrikkelijke ongelijkheid heeft effect op zoveel elementen in de samenleving. Kinderen die opgroeien in armoede moeten zoveel harder werken dan kinderen die opgroeien zonder die problematiek. Het is ongelooflijk dat zulke verschillen bestaan, maar bovenal dat dit een probleem is dat nu, in dit land, alleen maar groter wordt en dat het lijkt alsof daar niets aan gedaan wordt.
In het boek ‘De schoen van tien miljoen’ staan tien verhalen over armoede. Diverse schrijvers zijn in gesprek gegaan met kinderen die te maken hebben met armoede. Wat volgt zijn prachtige verhalen over sterke kinderen, sterke ouders en soms immens moeilijke situaties. Ieder verhaal heeft zijn eigen stijl en zijn eigen kracht.
Wat in ieder geval duidelijk wordt is dat armoede in een gezin ontzettend veel gevolgen heeft. De kinderen in de verhalen hebben zorgen die zeer uiteenlopend zijn. Je verantwoordelijk voelen voor je ouders, gezinnen die kapot gemaakt worden door armoede, de angst om er niet bij te horen omdat je je anders voelt dan de rest of niet de kans krijgen om je goed te kunnen ontwikkelen omdat er gewoonweg geen ruimte voor is.
Soms zijn het kleine dingen waar je niet eens over nadenkt, zoals het niet kunnen maken van een surprise voor iemand in je klas omdat de knutselspullen te duur zijn. Of een uitje waar je al ontzettend lang naar uitkijkt dat niet door kan gaan, omdat er niet genoeg geld voor is. Buikpijn kreeg ik van het verhaal ‘De jas’ van Annet Schaap. Het laat zo goed zien wat armoede kan doen met het zelfbeeld van kinderen.
Toch is het boek niet een en al treurnis. De kinderen worden helden, maken fantastische avonturen mee en kunnen blijven dromen. Ze geven niet op en zetten door. En soms kunnen ze dat niet alleen, dan hebben ze vrienden en familie nodig. En gelukkig zijn die er ook in deze verhalen. Het zorgt ervoor dat ‘De schoen van tien miljoen’ geen zwaar boek is, maar juist een boek van hoop. Tien prachtige verhalen die ons inzicht geven en tegelijkertijd de ruimte geven om te blijven dromen.
Achterin het boek is ruimte opgenomen om je eigen verhaal te schrijven. Want ook hier wordt de kracht van literatuur gebruikt: door te lezen over verhalen die je misschien wel herkent voel je ruimte ontstaan je eigen verhaal te vertellen. En dat kan leiden tot gebeurtenissen die je wellicht niet voor ogen had. ‘De schoen van tien miljoen’ is een belangrijk boek. Gebruik het in je klas, lees het thuis voor aan je kinderen en ga met elkaar in gesprek. Hopelijk kunnen we door er open over te zijn een begin maken met het dichten van de kloof.
Eén gedachte over “De schoen van tien miljoen”