Mijn schoonmoeder was zeven toen ook in Zuid-Holland het water toesloeg. Haar huis liep onder, wat een onuitwisbare indruk op haar heeft gemaakt. Nog steeds kan ze zeer gedetailleerd vertellen over die tijd waarin het water zo ontzettend hoog kwam te staan, over haar vader die het hoofd van de dijkwacht was, hoe het servies allemaal mee naar zolder moest worden genomen en over het gegeven dat ze vier dagen op zolder bivakkeerden alvorens ze weer naar beneden konden. Een van de mooiste anekdotes vind ik dat mijn schoonmoeder zich, eenmaal aanwezig op zolder, herinnerde dat er nog een pannetje met soepballetjes op een kast stond. Een van de gezinsleden liep naar beneden en redde de balletjes waardoor ze met elkaar, op die zolder, toch nog warme soep konden eten.

Het is een van de vele verhalen rondom de watersnoodramp die aankomende week 70 jaar geleden plaatsvond. Sommige verhalen liepen helaas niet af met na vier dagen weer naar beneden kunnen. Zoals Marte Jongbloed in haar boek beschrijft, stierven er tijdens de overstroming wel 1836 mensen. Wat een verschrikkelijke ramp.

Het boek ‘Gevaarlijk water’ gaat over de twaalfjarige Maarten die na de hevige storm in de nacht van 31 januari op zolder bivakkeert samen met zijn ouders en zijn zusje. Vanuit het zolderraam ziet hij hoe de wereld veranderd is door het hoogstaande water en wat daar de impact van is. Als er een boot langskomt, mag alleen hij mee. Hij neemt zich voor zo snel mogelijk terug te keren om zijn gezin te helpen, maar dat blijkt nog helemaal niet zo makkelijk te zijn.

Marte Jongbloed zorgt direct aan het begin voor een duidelijke context. Ze legt uit wat de watersnoodramp precies inhield en wat de gevolgen daarvan waren. Daarnaast weet ze een accuraat beeld van die tijd weer te geven, waardoor lezers makkelijker de inhoud van het verhaal kunnen begrijpen. Eveneens weet ze in slechts een paar zinnen een sterke verbinding te leggen met het heden waarin klimaatverandering ervoor zorgt dat we nog steeds alert moeten blijven op mogelijk stijgend water.

Die inleiding is een sterke opmaat naar een krachtig verhaal. Direct aan het begin werd ik al meegenomen in het verhaal. De storm is er al wel, maar de dijken zijn nog niet doorgebroken. Toch voel je de spanning in het verhaal. Kinderen die niet op school komen, omdat de wind te hard waait, bezorgde blikken van vaders en moeders die de meubels zoveel mogelijk naar zolder proberen te verplaatsen. Het is stilte voor de nog hevigere storm die los gaat barsten.

Wat ik ook sterk vind aan dit verhaal is dat Marte Jongbloed het verdrietige niet uit de weg gaat. Maarten krijgt te maken met grote verantwoordelijkheden, heftige gebeurtenissen en moet leren omgaan met de gevolgen van de watersnoodramp. Ook groot verdriet en onnoemelijk gemis krijgen een rol in dit boek. Alhoewel je misschien zou willen dat dat niet zo was, is het wel de realiteit geweest voor velen die deze ramp hebben meegemaakt. Door het niet uit de weg te gaan, maar het juist te benoemen, voelt de beschrijving echt. Alhoewel Maarten niet echt heeft bestaan, zou het zomaar een van de echtgebeurde verhalen geweest kunnen zijn.

‘Gevaarlijk water’ is een boek dat voor kinderen het verhaal rondom de watersnoodramp inzichtelijk maakt. In een eerdere bespreking benoemde ik het al: je hebt het verleden nodig om het heden en de toekomst te snappen. Dat geldt hier ook. Het is belangrijk dat we ons bewust blijven van de impact die water op ons land kan hebben en dat we alert blijven. Dit boek kun je naast bij taal óók gebruiken bij geschiedenis en aardrijkskunde. Koppel het aan theorie over verleden, heden en toekomst en praat er in je klas over. Daar is dit verhaal van Marte Jongbloed uitermate geschikt voor.