Liefde en dood in de rode stad
In september kwam in het nieuws dat er in de Cito-toetsen geen vragen meer gesteld worden over aardrijkskunde, biologie en geschiedenis. Daar werd, terecht, verontwaardigd op gereageerd. Onlangs schreef ik samen met een collega een artikel over dit onderwerp en de kern van het verhaal kwam hierop neer: je hebt kennis van de wereld nodig om teksten te kunnen begrijpen. Dat onderschreef Heleen Buhrs ook nog eens in haar lezing ‘Lezende leerlingen? Zet de leraar centraal’ waarin ze het volgende zegt:
‘Zonder kennis in het onderwijs zullen heel veel boeken voor leerlingen niet leuk zijn. Sterker nog, we weten eigenlijk al heel lang dat kennis van de wereld de belangrijkste voorspeller is voor tekstbegrip. Ook voor mooie gedichten en mooie verhalen en mooie kinderboeken.’
Onlangs werd ook ik weer eens met mijn neus op de feiten gedrukt toen ik zelf een boek las over een onderwerp waar ik niet zoveel vanaf wist. Het boek ‘Liefde en dood in de rode stad’ van Rindert Kromhout speelt zich namelijk af in de jaren ’80 in de Italiaanse stad Bologna. De stad beleefde toen roerige tijden, omdat er een communistische partij aan de macht was in die stad en extreemrechtse groeperingen aanslagen pleegden.
Mahmood is een van de inwoners van Bologna. Hij is 19 jaar en net gestopt met zijn opleiding om kok te worden. Mahmood wordt verliefd op de veel oudere Davide die eigenlijk onbereikbaar is voor hem. In het verhaal vindt er een verschrikkelijke aanslag plaats: een vliegtuig wordt neergehaald en de inzittenden sterven. Mahmood maakt zich grote zorgen om wie de aanslag gepleegd heeft.
‘Liefde en dood in de rode stad’ is een boek dat kabbelend leest. Eigenlijk is dat gek, want Mahmood maakt heel wat mee: zijn vader is weg van huis, hij stopt met zijn opleiding, hij wordt verliefd op een oudere man en maakt zich, als ze uiteindelijk toch een relatie krijgen met elkaar, kwaad over de reacties op hun leeftijdsverschil. Boven dat al wordt hij geplaagd met twijfels over de gepleegde aanslag. Als lezer voel je dat Mahmood worstelt, maar het boek is eigenlijk geen enkel moment topzwaar.
Zo bezoekt Mahmood samen met Davide heel veel verschillende restaurants om op die manier het koksvak onder de knie te krijgen. De beschrijvingen zijn luchtig en grappig. Zeker op het moment dat Mahmood een baantje krijgt bij een restaurant en een ongelooflijk veeleisende familie een hele avond op hun wenken moet bedienen.
Het is een schrijfstijl die ik enigszins herken in de voorloper van dit boek, genaamd ‘De poppenspeler van Lampedusa’ alwaar we kennismaakten met een veel jongere Davide. Ook in dat boek speelt de politiek in Italië een grote rol en hebben we een jongere in de hoofdrol die voor grote keuzes staat. Mahmood kiest echter met gemak: hij stopt zonder te twijfelen met zijn opleiding en weet direct dat Davide de man is voor wie hij wil gaan.
Wat mij betreft had het verhaal nog wel langer door mogen kabbelen. Ik stoorde me er geenszins aan en vond het fijn te lezen over de sympathieke hoofdpersoon en zijn gedachtegangen. Het einde echter zet in een oogwenk alles op zijn kop. Direct daarna is het boek uit. Ik voelde me eigenlijk in het ootje genomen door de schrijver: zachtjes was ik in slaap gesust, om vervolgens ruw wakker gemaakt te worden.
Wellicht kwam dat einde voor mij ook zo abrupt, omdat ik weinig kennis heb van de politiek in Italië in de jaren ’80. Veel gebeurtenissen waren onbekend voor mij en dat zorgde ervoor dat ik soms extra moeite moest doen het verhaal te begrijpen binnen de context waarin het geschreven is. Gelukkig heeft Rindert Kromhout achterin een nawoord geschreven met daarin uitleg over de politieke gebeurtenissen in die tijd. Het is een welkome toevoeging aan zijn verhaal. En het laat ook heel goed zien hoe belangrijk het is dat je kennis hebt van de wereld bij het lezen van zo’n boek.
Lees je dit boek dus in je klas, gebruik dan die kennis van de wereld. Haal met elkaar op wat het communisme ook al weer inhield, hoe dat een rol speelde in Italië in de jaren ’80 en wat de effecten daarvan waren. Door de gedetailleerde beschrijvingen van het verhaal in combinatie met de kennis die leerlingen opdoen over die periode, gaat niet alleen het verhaal voor ze leven, maar blijft de kennis over die periode zeker weten meer hangen. Een win-winsituatie dus eigenlijk.
Schrijver: Rindert Kromhout
Uitgeverij: Leopold
Lees ook:
