In het weekend zijn er van die zeldzame momenten dat iedereen nog slaapt, behalve ik. Ik geniet er dan van om een beetje door mijn tijdlijn te scrollen en artikelen te lezen waar ik anders niet voldoende tijd voor maak. Zo ook zaterdagochtend. De avond daarvoor had ik net de indrukwekkende Young Adult ‘Lily’ van Tom de Cock uitgelezen en in de ochtend kwam ik het artikel van Jaap Tielbeke uit De Groene Amsterdammer tegen.

Hij schreef een essay over hoe wij met z’n allen onze ogen sluiten voor de klimaatproblematiek die nu zeker al aanwezig is, maar die tegelijkertijd makkelijk voor ons uit te schuiven valt door de vele crises die ons overvallen en tegelijkertijd ook door onze beslommeringen van alledag. Met lichte tegenzin las ik het artikel: soms wil je eigenlijk wel stoppen met lezen, maar voel je toch de verantwoordelijkheid om door te gaan. Toch lukte het me niet om de woorden van Jaap Tielbeke naar de achtergrond te verplaatsen die dag. In combinatie met het boek dat ik net uit had, werd ik weer even flink wakker geschud.

Goed, ‘Lily’ dus. Het boek van Tom de Cock won dit jaar de prijs van het Beste Boek voor Jongeren. Het verhaal speelt zich af in de verre toekomst en de wereld is niet meer zoals wij die kennen. De temperaturen liggen rond de vijftig graden, al het ijs is gesmolten waardoor de zeespiegel is gestegen en er zijn constant lockdowns vanwege nieuw ontstane virussen. In die wereld groeit de veertienjarige Lily op. Ze is een echte influencer die baadt in luxe en zich niet druk maakt om alles wat buiten haar veilige bubbel gebeurt. Als ze op een dag in contact komt met Samuel, wil ze hem gebruiken voor haar ultieme doel: tweehonderdmiljoen volgers. Lily stort zichzelf in een avontuur, maar komt zichzelf tijdens de reis die daarop volgt keihard tegen. De wereld zoals zij die kent is niet de wereld zoals die is en dat heeft niet alleen invloed op haar, maar op alle jongeren die Lily trouw volgen.

Ik snap waarom dit boek tot het Beste Boek voor Jongeren is gekozen. Wat een waanzinnig boek waarin we, ook al leven we decennia eerder dan Lily, met onze neus op de feiten worden gedrukt. In een verhaal dat leest als een trein weet de schrijver ons mee te nemen in de wereld zoals wij die nu aan het creëren zijn. Mijn eerste gedachte die ik had, toen ik dit boek las was: gelukkig, de mensheid houdt niet op te bestaan. Maar daar is ook alles mee gezegd. In deze dystopie is het leven leeg, de mens eenzaam en denkt men alleen aan zichzelf. Er is nog maar een kleine groep die opkomt voor het goede.

Zoals ik het boek nu beschrijf, klinkt het als een heel zwaar boek waar je depressief van wordt als je het leest. Dat is zeker niet zo. Lily is naïef, niet gelijk heel erg sympathiek, maar wel ontzettend leuk om te volgen. Tom de Cock weet ontzettend goed beeldend te schrijven, waardoor je het geschrevene direct voor je ziet. Er zit spanning, liefde en ook nog eens ontzettend veel humor in. Een beetje ongemakkelijk voelde ik me wel bij de scenes waarin de ministers aan het woord zijn. Alhoewel het naar het absurde is getrokken, kan ik niet anders dan concluderen dat de stijl van regeren van deze ministers niet helemaal uit het luchtledige is gegrepen.

En zo is het eigenlijk met het hele boek. Ja, het is nog heel erg ver weg en ja, het is nog geen vijftig graden, maar Lily zet wat in beweging. Als persoon in het boek, maar hopelijk ook als boek voor de mensen die het nu lezen. We kunnen onze ogen niet sluiten, we mogen niet wegkijken voor de problemen die er nú zijn op het gebied van klimaatverandering.

Het nawoord eindigt met een citaat van Greta Thunberg:

We will not let you get away with this. Right here, right now is where we draw the line. The world is waking up. And change is coming, whether you like it or not.

Lees ‘Lily’ in de klas, praat er met elkaar over en bedenk wat je met elkaar zou kunnen doen. Als je dat weet te bereiken, zou dat echt prachtig zijn.