Afgelopen donderdag gaf ik les aan een groep zijinstromers in Den Haag. Drie uur lang mocht ik hen vertellen over jeugdliteratuur. Een van de onderdelen die we bespraken met elkaar was hoe je boeken kunt beoordelen aan de hand van verschillende argumenten. Van tevoren bedenk ik altijd welke boeken ik mee kan nemen om te gebruiken als voorbeeld hiervoor. Dit keer hoefde ik niet lang na te denken welk boek ik mee wilde nemen: ‘Eenbeen’ van Thijs Goverde. Alhoewel wel meer boeken zich afspelen in onze toekomst, was ik aangenaam verrast over het beeld dat Goverde heeft weten neer te zetten in dit boek.

‘Eenbeen’ speelt zich  af omstreeks 2136, 2137. Alhoewel de schrijver getracht heeft uitgebreid onderzoek te doen naar hetgeen in het verschiet ligt, was dat nog niet makkelijk. Er zijn niet zoveel bronnen die geraadpleegd konden worden, maar gelukkig lukte het de schrijver de hand te leggen op een aantal documenten. Het maakt dat er een prachtig beeld is weergegeven van onze toekomst.

Roosmarijn speelt in dit verhaal de hoofdrol. Ze woont op een boerderij op het platteland en zij en haar gezin krijgen nieuws: er komt een soldaat bij hen op de boerderij wonen. Ze verheugen zich daarop, maar groot is hun teleurstelling als hij een chagrijnige dronkenlap blijkt te zijn. Hoe anders is de soldaat die bij Roosmarijns buren wordt gestationeerd: de negentienjarige Sam die charmant, vriendelijk en innemend is. Alhoewel Roosmarijn heel wat jaren jonger is, wordt ze stapelverliefd op hem. Sam, oftewel Eenbeen, draagt echter behoorlijk wat geheimen met zich mee. En hij is niet de enige.

Door het leven op Roosmarijns boerderij waan je je in het verleden. Het voelt bij lezing alsof je terug de tijd ingaat. Maar opeens wordt er gesproken over een checkbox en realiseer je je dat dit boek zich afspeelt in de 22^e eeuw. Er is veel veranderd sinds onze tijd en hoe dat allemaal komt, wordt duidelijk door de toegevoegde documenten die Goverde heeft weten te vinden.

Wat zo ontzettend knap is aan dit verhaal, is dat het tijdsbeeld dat geschetst wordt klopt. Goverde legt ons een systeem uit met plus- en minpunten en weet tegelijkertijd de pijnpunten van die methode bloot te leggen. Het maakt dat het geheel geloofwaardig overkomt: je gelooft zomaar dat onze wereld er over zo’n honderd jaar op deze manier uit zou kunnen zien.

Dat is alleen nog maar de setting waarin het verhaal zich afspeelt. Het verhaal over Eenbeen en Roosmarijn zelf is minstens zo indrukwekkend. Naarmate we de personen in het boek beter leren kennen, neemt ook de spanning in het boek zelf toe. Als Roosmarijn op een gegeven moment naar de stad gaat samen met haar moeder, broertje, buurvrouw en Sam, kun je de spanning in het boek bijna in stukken snijden: zo erg is deze aanwezig. Dat alles is een opmaat naar het einde van het boek. Het verhaal eindigt in een apotheose die je stilletjes achterlaat. Ik had veel soorten eindes verwacht, maar dít niet. 

Ik ben echt onder de indruk van dit boek. Roosmarijns gedachtewereld is rijk en door haar ogen zag ik een wereld die ontzettend anders is dan de wereld zoals wij die kennen, maar die tegelijkertijd nog precies eender is. Wie ‘Eenbeen’ leest, krijgt een compleet pakket waarin alles met elkaar samenvalt.

Schrijver: Thijs Goverde
Uitgeverij: Ploegsma

Lees ook:

Hart van staal

Lily