In Suriname werd in 1863 de slavernij afgeschaft. Ik moet eerlijk zeggen dat ik maar weinig heb nagedacht over wat er precies daarna gebeurde. Dat vind ik nogal kortzichtig van mezelf, want als ergens een einde aan wordt gemaakt, betekent het niet dat het automatisch beter wordt. Dat was ook niet zo voor de totslaafgemaakten. Veel van hen leefden nog jarenlang in slavernij.

Rond 1873 vertrok een eerste boot vanuit India naar Suriname zodat Hindostanen het werk op de plantages konden gaan uitvoeren. Dat was hard werken tegen slechts een schamele vergoeding. De grootste bevolkingsgroep in het heden in Suriname is die van de Hindostanen. Dat wist ik helemaal niet en volgens schrijver Inez van Loon ben ik zeker de enige niet. Daarom besloot zij zich verder te verdiepen in het onderwerp Hindostanen in Suriname en schreef ze daar vervolgens het boek ‘Yash!’ over.

Het is 1906 en Yash woont in India bij zijn tante. Zijn moeder is overleden en zijn vader is al vele jaren geleden vertrokken naar Suriname om daar te werken als contractarbeider. Yash en zijn familie hebben al lange tijd niets meer van hem gehoord. Yash besluit naar hem op zoek te gaan en probeert samen met zijn beste vriend Ravi de grote oversteek naar Suriname te maken. Het lukt hen en ze gaan werken op een plantage. Van daaruit gaan de jongens verder op zoek naar Yash’ vader. Zal het hen daadwerkelijk lukken hem te vinden?

Vanaf de eerste bladzijde lukt het Van Loon om me te boeien. Het verhaal heeft vaart, Yash is een innemend personage en er gebeurt gedurende het verhaal van alles waardoor je als lezer de kans niet krijgt om je te vervelen. Het verhaal begint met een aanvaring waardoor direct duidelijk wordt hoe het is om te leven in India met het daar geldende kastenstelsel en welke moeilijkheden en oneerlijkheden dat systeem met zich meebrengt.

Ondanks dat verschil in kaste laat Yash zich niet vertellen dat hij niet met zijn beste vriend Ravi mag omgaan en al vlot begint hun reis naar het verre Suriname. Ik genoot van Yash’ en Ravi’s eerste treinreis ooit: van onervaren knapen tot volleerde reizigers zónder kaartje! Ondanks alle avonturen onderweg lukt het hen uiteindelijk in Suriname aan te komen, Yash heeft op een bepaalde manier het geluk aan zijn zijde, alhoewel het leven niet altijd vriendelijk voor hem is geweest. En gelukkig maar dat het hem lukt, want het verhaal over zijn leven in Suriname is net zo aantrekkelijk als de reis ernaartoe.

De schrijfstijl van Van Loon is prettig om te lezen. Ze beschrijft veel in detail, waardoor het haar goed lukt de sfeer weer te geven: je ziet het beschrevene goed voor je, bijna alsof je er zelf bij bent. Fijn is de lijst met begrippen achterin het boek waarin ze verdere uitleg geeft. Dat blijft niet alleen bij een definitie van het woord, nee, ze weet het begrip te plaatsen in een context waardoor het geheel nog meer voor je gaat leven. Van Loon heeft gedegen onderzoek gedaan en dat lees je terug in dit verhaal.

‘Yash!’ is een boek dat goed bruikbaar is in de klas, juist omdat het zo goed weergeeft hoe het leven was in Suriname in de periode na de afschaffing van de slavernij. Het is denk ik een onderwerp waar meer mensen niet over nadenken, maar waarvan het goed is dat men het weet. Ik heb behoorlijk wat geleerd van dit boek en kijk uit naar een volgend boek van Inez van Loon waarin ze me opnieuw mee op reis neemt naar het verleden.

Schrijver: Inez van Loon
Uitgeverij: Clavis

Lees ook:

De reis van Manie Schaafijs

Een vrolijke optocht op Keti Koti