Ik denk dat ik als kind niet echt zoals de andere kinderen in mijn klas was. Mijn ouders waren wat ouder en ik was een nakomeling (dat ben ik overigens nog steeds). Mijn vader en moeder luisterden vaak naar klassieke muziek en ik luisterde graag mee naar met name pianomuziek. Ik vond het dan ook geweldig toen ik eindelijk een keer naar Wibi Soerjadi mocht gaan kijken. Die avond was fantasie mijn grote metgezel. Ik verbeeldde me dat Wibi Soerjadi iemand uit het publiek zou vragen naar voren te komen. Volgens mij was dat droombeeld ook vrij specifiek, zoiets van ‘wil diegene die op pianoles zit en uit dit boekje oefent naar voren komen’. Ik zag me al lopen door het gangpad om uiteindelijk het podium te beklimmen en daar quatre-mains te spelen met mijn grote idool.

Ook in boeken kon ik me als kind zo verliezen. Ik stelde me voor hoe het moest zijn om mee te reizen met Dolf Wega in ‘Kruistocht in Spijkerbroek’ of was stiekem een beetje verliefd op ‘Christian’ uit ‘Kinderen van moeder aarde’. Ik zou, zo dacht ik, wél opkomen voor David uit het boek ‘Spijt’ en fantaseerde volop hoe het zou zijn om gevangen te zitten tussen die valse heksen uit ‘De Heksen’. Het waren veilige werelden waarin ik kon verdwijnen als het gewone leven voelde als een te heftig verhaal waaruit ik wilde ontsnappen.

Misschien dat ik me daarom deels herkende in Sara Crewe in ‘De kleine prinses’. Sara Crewe wordt door haar vader die in India woont, naar een kostschool voor jongedames van stand gestuurd alwaar Miss Minchin met de scepter zwaait. Helaas komt haar vader te overlijden nadat hij verschrikkelijke schulden heeft gemaakt. Vanaf dat moment verandert alles voor Sara. Ze is geen dame van stand meer en Miss Minchin maakt daar misbruik van. Alle voorrechten die ze had worden haar afgenomen en het leven op de kostschool wordt loodzwaar. Gelukkig zijn er boeken die haar door die heftige periode heen helpen. De verhalen die ze leest helpen haar om overeind te blijven staan en het echte leven en Miss Minchin de baas te blijven.

Ik denk dat ik het verhaal zo mooi vind, omdat ik de eenzaamheid van de persoon zo goed snap. Al eerder schreef ik dat ik houd van boeken over eenzaamheid, vanwege de sfeer die die boeken ademen. Dit boek kan toegevoegd worden aan de lijst met verhalen die indruk maken binnen dit thema. Het is hartverscheurend om te lezen hoe Sara genegeerd wordt door alles en iedereen en alleen nog maar een pop heeft tegen wie ze kan praten.

Het wonderbaarlijke aan Sara is dat ze niet verhardt. Ze blijft zacht en liefdevol. Als ze op een gegeven moment geld vindt op straat, wil ze niets liever dan eten voor zichzelf kopen en dat heerlijk oppeuzelen. Maar als ze een meisje tegenkomt dat dakloos is, concludeert ze dat het altijd nog slechter kan en besluit ze om dat meisje te helpen in plaats van zichzelf te verwennen. Het is een prachtig beeld van hoe je zou willen dat mensen met elkaar om zouden gaan.

Door de boeken gelezen te hebben, creëert Sara werelden voor zich die haar helpen om het beste in zichzelf naar boven te halen. Zo beeldt ze zich in dat ze een prinses is en een prinses zou het nooit in haar hoofd halen vervelend te doen tegen andere mensen. Dus wat Miss Minchin ook doet, Sara blijft trouw aan zichzelf.

Niet alleen Sara is zacht, maar ook het verhaal zelf. Het is, ondanks het hartverscheurende onderwerp, zoet, soms bijna té zoet. De illustraties, die schitterend zijn, ondersteunen dat zachte en dat zoete. ‘De kleine prinses’ is een klassieker en de afbeeldingen, de bloemen, de kleuren sluiten daar naadloos op aan. Ondanks dat het verhaal een klassieker is, leest het als een trein. In toegankelijke taal wordt het leven van Sara opgetekend daar wil je geen woord van missen. De mooiste zin uit het boek is toch wel de volgende: ‘Jij bent een roman, ik ben een roman, uit iedereen valt een roman te halen.’ En zo is het: is er iets heerlijkers dan jezelf te verliezen in verhalen die vervolgens onderdeel van jezelf worden, van jouw verhaal?

‘De kleine prinses’ is een mooi verhaal om in de klas te bespreken. Je kunt het met elkaar over de tijd van toen en nu hebben, je kunt met elkaar in gesprek gaan over de soms moeilijke thema’s die in het boek naar voren komen en tot slot kun je kinderen aanzetten om hun eigen roman te schrijven: wat is het verhaal van jouw leven?

Schrijver: Frances Hodgson Burnett
Illustrator: Nathalie Novi
Vertaler: Veerle Willems
Uitgever: Clavis