Joy
Eerlijk gezegd had ik het boek ‘Joy’ al een tijdje liggen, maar stelde ik het lezen ervan iedere keer uit. Misschien had het te maken met die ene recensie die ik las en die wat kritisch was op de inhoud. Vreemd eigenlijk, omdat andere recensies die ik later las erg positief zijn over het boek. Misschien had het te maken met het onderwerp, klimaatactivisme, dat tegenwoordig met enige regelmaat naar voren komt in jeugdboeken. Logisch ook, het is een zeer actueel thema dat een grote groep mensen bezighoudt.
Een heel duidelijke reden kon ik er niet aan hangen en na een poosje pakte ik het en begon ik er maar gewoon in, misschien zelfs met een klein beetje tegenzin. Eenmaal opgepakt echter, las ik het in één ruk uit, omdat dat lieve meisje Joy zo ontwapenend lief is en ik meer en meer over haar wilde lezen.
Joy woont sinds kort bij haar opa in Engeland. Dat is bijzonder, want Joy heeft haar hele leven gereisd samen met haar ouders en haar zus Claude. Met elkaar hebben ze al heel wat van de wereld gezien. Joy is dan ook nooit naar school geweest, ze heeft altijd thuisonderwijs gekregen.
Bij opa in huis is het behoorlijk wennen. Joys grootvader is een wrevelige oude man en het leven voelt soms opeens zomaar wat beklemmend. Joy echter blijft altijd vrolijk, tót ze naar school toe gaat. Ze vindt het moeilijk daar te aarden en heeft geen klik met haar juf. En alsof dat alles nog niet naar genoeg is, zijn er ook nog plannen om die prachtige eikenboom die midden op het schoolplein staat te kappen. Dat wil Joy absoluut niet laten gebeuren.
Ik schreef al dat ik Joy ontwapenend lief vind en dat vond ik een van de sterkste punten van het verhaal. Joy kan volgens haar familie aan elk wolkje een zilveren randje ontdekken en Joy gelooft daar zelf ook heilig in. Sterker nog: ze hoeft er nooit moeite voor te doen om dat zilveren randje te zien. Haar opa is een grote mopperkont en niet erg geliefd en tóch lukt het Joy om door dat harnas van stugheid te breken.
In het tweede deel van het boek kost het Joy dan toch opeens moeite om het zonnetje in huis te zijn, juist doordat ze zo gekooid wordt door de school waar ze haar dagen slijt en waar ze niet haarzelf kan zijn. Jenny Valentine, schrijver van dit boek, weet dit gevoel prachtig in woorden te vangen:
‘Alles werkt als één grote meute om mij heen, los van mij. Ik ben in een kolonie terechtgekomen, maar ben het verkeerde soort mier.’
Het is een delicaat spel met taal dat de schrijver in dit boek speelt. In de meeste gevallen weet Valentine te betoveren, zoals de zin over het zilveren randje rondom de wolk of de volgende zin:
‘Het voelt als een dikke punt terwijl we altijd alleen komma’s gewend waren.’
Maar het is tegelijkertijd ook zo fijngevoelig, omdat de schrijver soms een beetje doorslaat in die mooie taal. Dat is uiteraard geen straf, maar soms net wat te veel. Het fragment waarin Joy beschrijft hoe naar ze school wel niet vindt, neemt anderhalve pagina met prachtige metaforen in beslag. Dat betovert en verveelt tegelijkertijd ook een beetje. Ik wist niet dat dat kon.
Het is slechts een klein puntje van kritiek in een boek dat verder in mijn hoofd bleef zitten. De pijn, de eenzaamheid en het verdriet van Joy springt van de pagina’s, evenals haar optimisme op de momenten dat het goed met haar gaat. Het maakt dat je haar avonturen intens beleeft, dat je je als lezer goed voelt op de momenten dat Joy zich goed in haar vel zit en je misschien ook wat minder vrolijk bent op de momenten dat zij zich gevangen voelt.
Alhoewel het omslag doet vermoeden dat een groot deel van het verhaal enkel om de boom draait, is dat in werkelijkheid anders. De boom is echter wel een katalysator die dingen op hun plek doet vallen en daarom is de majestueze eikenboom een belangrijk onderdeel van het boek.
‘Joy’ is het eerste deel in een serie en ik kijk uit naar de andere avonturen die ik nog met Joy, haar norse opa en haar goede vriend Benny mag beleven. Want die opa van Joy, die verrast en ik weet zeker dat we met hem nog heel wat gaan meemaken.
Schrijver: Jenny Valentine
Vertaler: Jenny de Jonge
Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff
Lees ook:
Eén gedachte over “Joy”