Van God los
De dagopeningen die ik maak zijn een knipoog naar mijn vroegere opvoeding waarin het geloof een grote rol speelde. Twee keer per zondag ging ik naar de kerk, onze school heette niet zonder reden ‘School met de bijbel’ en ook in mijn dagelijks leven nam het geloof een belangrijke rol in.
Het losmaken van dat geloof is een proces dat heel wat jaren in beslag neemt en nog steeds soms moeite kost. Vragen mijn kinderen aan mij of ik in God geloof, dan durf ik nog steeds niet volmondig te zeggen wat ik er nu eigenlijk van denk, bang dat ik verkeerd kies als ik zeg niet te geloven. Stel je nu voor dat er tóch een God is? Maar goed, die dagopening. Gekscherend zeg ik wel eens: jeugdliteratuur is mijn nieuwe religie en daarom past de naam ‘De dagopening’ daar zo goed bij. Dat is uiteraard een grap: enig fanatisme om ook maar iets rondom religie te doen, ontbreekt bij mij.
Jason doet het wel: een nieuwe religie beginnen. Hij is klaar met zijn katholieke opvoeding en vanuit een opwelling start hij een nieuwe geloofsleer waarin de plaatselijke watertoren een grote rol speelt. Jason neemt het zelf niet al te serieus, maar zijn beste vriend, Shin, raakt in vervoering en schrijft een bijbel over het trechterianisme. Shin en Jason blijven niet de enige aanhangers: een aantal schoolgenoten sluit zich ook aan bij deze nieuwe beweging. Maar naarmate de groep groeit, verliest Jason zijn grip op iets wat eigenlijk begon als grap en loopt een nachtelijke mis volledig uit de hand.
‘Van God los’ is een fascinerend verhaal waarin de ontwikkelingen elkaar snel opvolgen. Niet altijd vond ik de gebeurtenissen even logisch. Personen die zich aansluiten bij het trechterianisme lijken dat niet met volle overtuiging te doen, alhoewel hun handelen wel overtuigend is. Dat geldt eigenlijk ook voor Jason, die geen moment écht gelooft in zijn nieuwe religie, maar er tegelijkertijd wel een bepaald fanatisme aan hangt. Ook andere personages die zich verbinden aan dit geloof, doen dat aan de ene kant met volle overtuiging, maar zien het aan de andere kant als een grote grap.
Dat is misschien ook wel gelijk de kern van het verhaal: bij geloof past geen logica. Het ontbreken van die logica, deed echter niets af aan de spanning in het verhaal. Je voelt dat het ergens gruwelijk mis moet gaan en het verhaal werkt daar dan ook rustig naartoe. Hautman heeft geen haast op dat punt te komen, de gebeurtenissen stapelen zich op en als het misgaat, gaat het dan ook behoorlijk mis.
Jason is een aansprekend personage: cynisch, grappig en soms ook behoorlijk ongevoelig. Hij is een jongere die denkt de wijsheid in pacht te hebben, maar zover is hij nog niet. Komt hij tot inkeer? Dat valt mee, maar nieuwe inzichten doet hij wel op. Die inzichten weet de schrijver goed onder woorden te brengen op de laatste pagina van het boek.
‘Van God los’ is een fascinerend verhaal dat niet loslaat en dat je laat nadenken over het begrip religie in het algemeen.
Schrijver: Pete Hautman
Vertaler: Floortje Zwigtman
Uitgeverij: Ploegsma
Lees ook:
