Zo voelt dat
Deze morgen viel onze geliefde, maar niet meer gebruikte haarborstel Henriëtta per ongeluk in de prullenbak. Even dacht ik: ik laat haar liggen, we gebruiken haar toch niet meer. Maar de gedachte aan Henriëtta eenzaam in die afvalbak kon ik niet verdragen. Snel legde ik haar weer in een hoekje in de badkamer waar ze niet meer kon vallen. Wij hebben hier in huis niet alleen Henriëtta Haarborstel, maar ook Meneer Tandenborstel (een ietwat zenuwachtige borstel die als ‘ie op stap is uit zijn dak gaat met een glaasje 7-up) en zijn beste vriend Sjaak de Nagelknipper: een wat robuuster knippertje dat niet voor een kleintje vervaardigd is. Ook al vindt Sjaak Meneer Tandenborstel een beetje een doetje, toch kan hij niet zonder hem.
Hele verhalen verzonnen we zo voor het slapengaan en bij het opstaan voor onze kinderen: hun dagelijkse gebruiksvoorwerpen werden vrienden van hen aan wie ze hun beslommeringen vertelden (soms best lastig praten met een tandenborstel in je mond). Nee, dat voorwerpen gevoelens kunnen hebben, klinkt ons niet vreemd in de oren.
Bette Westera schrijft over al dit soort dingen in haar nieuwe bundel ‘Zo voelt dat’. Een haarborstel, tandenborstel en nagelknipper ontbreken, maar wel vertelt ze bijvoorbeeld over een gestolen fiets, waardoor ik opeens meelij kreeg met mijn fiets die ondertussen al weer 21 jaar geleden van mij werd afgenomen en waarbij ik vooral aan mezelf en mijn eigen pech dacht. En dat voelt na het lezen van dit gedicht zomaar wat egoïstisch. Lees maar:
‘(…) Mathilda ging een boodschap doen, het duurde maar een uurtje.
Er stonden nog twee fietsen, maar die heeft-ie laten staan.
Het was haar eigen schuld: ze had me niet op slot gedaan.
Ik neem het haar niet kwalijk, maar ik mis mijn eigen schuurtje.’
Kijk, dan komt het lot van zo’n fiets opeens in een heel ander daglicht te staan, vind je niet? Westera schrijft niet alleen over de fiets, maar ook nog over 39 andere alledaagse dingen. Vanuit hun perspectief maken wij de wereld mee en dat is een wereld waar je soms nog nooit bij hebt stilgestaan. Heb je bijvoorbeeld wel eens nagedacht over hoe een hondendrol zich voelt als een mens in hem gaat staan, terwijl hij zo trots is op zijn dampende substantie? Of wat te zeggen van je arme tenen als je te kleine schoenen hebt gekocht en ze toch draagt, omdat je ze zo mooi vindt.
Er komen niet alleen gebruiksvoorwerpen aan het woord. Wat te denken van een geheim, een donderbui, een zoen of een moeilijke som:
‘Ik ben de schrik van elke rekenles.
Ik ben geen flauw benul in het kwadraat,
De optelsom van alle rekenstress,
Gevreesd, verguisd, verafschuwd en gehaat.’
Het spel met taal dat gespeeld wordt is meesterlijk. Je ziet het in bovenstaande strofe: in het kwadraat en de optelsom zijn fantastische vondsten. Maar ook de bezem met wie de vloer wordt aangeveegd en die een verschrikkelijk leven lijdt. En de ballon die niet gekocht wil worden, wil dat niet omdat hij bang is dat zijn leven verknald zal worden. De bundel staat vol met dit soort meerduidige woorden en zinnen en dat is een genot.
De dingen in deze bundel zijn zeer zelfbewust en steken hun gevoelens niet onder stoelen of banken. Door de gedichten heen zie je een vermenging van melancholie en trots, waardoor ook jouw gevoelens als lezer alle kanten opschieten. Die mengeling zie je tevens terug in de illustraties van Sylvia Weve. De grenzeloze donderbui die over de pagina’s heen knalt of de kaars die zijn leven weg ziet smelten. Hij heeft in combinatie met de kandelaar opeens de vorm van een kruis, terwijl de nog niet opgebrande kaarsen daar geenszins op lijken. De bravoure, de vrolijkheid, de nieuwe kansen en het verdriet wordt prachtig gevangen in beeld en in illustratie.
Was ik de dichtbundel van Bette Westera en Sylvia Weve, dan was ik zo trots als een pauw geweest. Stiekem hoop ik nog op een 41e gedicht waarin dat meesterwerk zelf aan het woord komt. En morgen zal ik de altijd gevoelige Meneer Tandenborstel vragen een gedicht voor te dragen over zichzelf. Kunnen we hem nog iets beter leren kennen.
Schrijver: Bette Westera
Illustrator: Sylvia Weve
Uitgeverij: Gottmer
Lees ook:
Eén gedachte over “Zo voelt dat”